Het was de bedoeling om de blog gisteren al te plaatsen, maar helaas was de internet bundel op, waardoor het niet lukte... Vandaar dat het vandaag pas werd.

Dinsdag 26 juli

Moses stond zoals afgesproken om 6.15 uur bij de poort om mij op te halen. Ik had Inge gevraagd of het op dat tijdstip veilig zou zijn om met de boda te gaan, omdat een taxi best duur is voor die afstand. Eigenlijk wilden ze om 6.00 uur al vertrekken vanaf Katalemwa, maar dan had ik om 5.30 al op de boda moeten zitten en dat vond ik zelf een beetje eng.

Super fijn dat Moses zich gewoon aan de afspraken houdt! Helaas was hij alleen wel weer vergeten om te tanken… Dus dan sta je daar in het nog bijna pikkedonker, te wachten tot hij zijn boda genoeg geschud heeft om de motor aan te krijgen en vooral ook te houden. Maar na een paar minuutjes lukte het gelukkig.

Ik ben blij dat ik geen moeite had gedaan om nog eerder bij Katalemwa te komen, want Barbara kwam tegelijk met mij pas aan. De auto was nog niet helemaal geladen en dus konden we ook nog niet direct vertrekken toen ik er was.

Om 7.15 reden we weg. Barbara (manager van Katalemwa), Rodney (chauffeur) en 3 therapeuten gingen mee in de auto. Het is een pick-up, waarbij de laadbak helemaal vol zat met onder andere een tricycle (een soort handbike, maar dan niet af te koppelen), looprekjes, een mat voor oefeningen, een koffer met medicijnen en nog wat spulletjes. Op de achterbank zaten we dus met 4 volwassen personen, zat in ieder geval lekker klem. Rianne had ook graag mee gewild maar dat lukte niet, omdat er geen plek was in de auto, gelukkig kon ik in ieder geval beamen dat dat echt zo was.

We hebben 2 uur gereden, weer ging ik over de evenaar (al de 5^e keer ondertussen), toen kwamen we in Masaka. We gingen eerst bij een lokaal restaurantje wat eten halen, voor mij een chapati met suiker. Ondertussen ken ik die en gaat dat goed, sommige andere gerechten durf ik toch niet helemaal aan… Hier zit een dependance van Katalemwa, er verblijven geen kinderen, maar vanuit de omgeving kunnen mensen hier naartoe om therapie te krijgen. Erg prettig dat hier in ieder geval ook een normale wc was. Wat we daar nou precies moesten doen, weet ik niet, maar na een half uur konden we verder.

Weer 2 uur verder kwamen we aan bij een school, het schoolhoofd kwam ons welkom heten. Hij vroeg waar ik vandaan kom, toen ik Nederland zei begon hij te lachen en zei direct, dan kan je gezellig met je mede Nederlanders praten. Bleek dat deze school gesteund wordt door een andere Nederlandse organisatie die ook vrijwilligers hiernaartoe stuurt. Bij de training waren toen 3 Nederlandse dames aanwezig, die toevallig gisteren hun eerste dag op het project hadden gehad. Komisch dat wij dan net op deze dag naar hun project gaan.

Het is een school waar onder andere kinderen die wees zijn of kinderen die moeilijk leren naar toe gaan. De weeskinderen slapen daar dus ook. Ik heb zelf even rondgekeken, omdat ik niet zo goed kon helpen met de therapeuten. De ouders die er waren kwamen uit de omgeving, er was via via gehoord dat wij zouden komen, dus kwamen ze van verre hiervoor.

Barbara heeft ervoor gezorgd dat ze alle gegevens van deze mensen kreeg. Eén van de therapeuten ging doornemen met de ouders wat er met hun kindje aan de hand was en gaf indien nodig medicijnen gratis. De andere therapeuten gingen oefeningen doornemen, die de ouders zelf ook kunnen doen. Erg nuttig voor de ouders en voor mij zeker leuk om te zien.

Toen we klaar waren en alles weer wilden inpakken, begon het te stortregenen, maar echt heftig! Er waren nog 2 therapeuten op een boda gekomen, maar met dat weer en die wegen konden zij niet verder met de boda… Je raadt het misschien al, die boda moest dus bij de pick up er nog bij, en de twee mensen bij ons erbij… Met z’n 5-en op de achterbank, en voorin 3… Ze moesten lachen om mij en zeiden: zo, dan heb je ook ervaren hoe het is om op Oegandese manier te reizen. Eenmaal op de grote weg, richting onze volgende stop zagen we een politie-check. En ze weten natuurlijk ook wel dat we niet met 8 mensen in een 5 personen auto mogen zitten… Dus 1km voor de check stopten we, de 3 therapeuten stapten uit en moesten vervolgens lopen richting de politie-check. Wij konden rustig doorrijden, maar bijna 1km daarna hebben we de auto aan de kant gezet, wachten op de 3 heren. Gelukkig rijden er taxi-busjes en die kan je op elke mogelijke plek aanhouden om in te stappen (wanneer daar natuurlijk wel voldoende plek was). Dus na 10 minuten stapten de heren uit een taxi-busje om weer bij ons in te proppen. Op naar de volgende stop.

Dit was ongeveer 1,5 uur rijden, over de binnenland wegen, oftewel kuilen en hobbels en daarmee heel veel kopstoten… en heeeeel veel zand.

We gingen naar een huis, waarvan ik nog niet helemaal begreep eerst hoe het precies zat. Het zag er echt heel mooi uit. Er zaten ongeveer 20 ouders met hun kind. Later begreep ik dat dit echt een huis is van mensen, en sommige moeders met hun kind hier ook een kamer hebben en dat de andere mensen uit de (verre) omgeving zijn gekomen die gehoord hebben dat wij zouden komen. Eigenlijk deden we hier hetzelfde als op de school, mensen inschrijven, medicijnen uitdelen en oefeningen doen.

We hadden flesjes drinken meegenomen en koekjes. Barbara vroeg of ik die uit wilde delen, dat deed ik, maar toen schrok ik wel een beetje… Die kinderen knielden voor me dat ze een flesje drinken kregen, ik wilde ze het liefst aan hun armpjes omhoogtrekken… Later vertelde Barbara dat ze dat niet doen omdat ik blank ben, maar dat ze dat ook bij haar gedaan zouden hebben. Gelukkig…maar het bleef echt heel rottig voelen.

Ik heb een rondje bij het huis gelopen, en toen zag ik dat er meerdere graven in de tuin lagen. Gek idee dat je een begraafplaats in je achtertuin hebt…

Daarna ben ik ook even in de woonkamer gaan zitten, daar was het lekker koel en buiten was het echt behoorlijk warm… Na een paar minuten kwam er een, voor mij gezond ogend, meisje naast me zitten. Op fluistertoon vroeg ze of ze mij wel wat mocht vragen. Natuurlijk mag dat… Ze bleek HIV positief te zijn. Ik kan je vertellen dat je dan toch even schrikt… Ze liet me verschillende bloeduitslagen zien, waaruit ik wel kon zien dat de HIV helaas wel invloed heeft… Daarnaast heeft ze hele ernstige botpijn, die waarschijnlijk komen door slechte voeding… Ze krijgt wel medicijnen voor de HIV maar er wordt niks aan de vreselijke pijn gedaan… Hiervoor moet ze naar Kampala (3 uur rijden) naar een ziekenhuis, maar ze hebben geen geld hiervoor. Haar moeder heeft ook HIV en heeft er nu malaria bij…Door de HIV is haar afweer niet goed, en dus heeft ze erg veel moeite om te herstellen van de malaria en zou hier eigenlijk ook voor naar het ziekenhuis moeten. Maar weer geld… Haar vader is 3 jaar geleden overleden, hij was toen in een hele andere plaats en het enige wat ze hebben gekregen was een telefoontje dat hij is overleden, geen begrafenis, geen bewijs… Er is gewoon niet eens zekerheid of hij wel echt overleden is. Ik heb een tijdje met haar zitten praten, maar op een gegeven moment merkte ik dat het me wat teveel werd… Toen we uitgepraat waren ben ik naar buiten gegaan en heb ik mijn moeder gebeld, ik trok het even niet. Overigens was dat een uitdaging, want er was maar op 1 punt echt ontvangst… Kinderen met epilepsie die geen medicatie kunnen krijgen omdat ze in de verre omgeving niet te verkrijgen zijn, of omdat ze geen geld hebben. Die kinderen hebben dus heel vaak epileptische aanvallen, waardoor ze weer extra hersenschade oplopen… Kinderen die niet geopereerd (kunnen) worden vanwege geld… Dat meisje met HIV… Je weet dat het hier speelt, je leest erover en hoort op televisie erover, maar dan het letterlijk naast je hebben staan… dat is echt heel erg en verdrietig. Gelukkig was er een ander meisje, die telkens met me wilde dansen, ook toen ik aan de telefoon was kwam ze aan mijn arm trekken om te dansen en kon ze mij toch een beetje opvrolijken.

Nadat ik mijn verhaal kwijt was, ging het wel weer. Het lastige is natuurlijk dat de mensen van Katalemwa die er ook waren, dit gewend zijn en niet weten hoe heftig dit is om te zien en mee te maken als je uit zo’n andere cultuur komt.

We kregen daar avondeten, echt traditioneel, matoke, casave, vlees en een soort pindasaus. Nou de matoke en casave zijn prima te eten, maar die pindasaus brrr. En nadat ik gehoord heb dat al het vlees hier halal wordt geslacht, ben ik vegetariër geworden… Dus mijn eten was een beetje droog, maar volgens de andere reisgenoten kon ik dat echt niet zo eten, hihi. We kregen het nog over een aantal cultuurverschillen, ik vind dat namelijk erg leuk om te weten, hoewel ik het er niet helemaal mee eens ben ;) Vooral het feit dat een man alles betaald, maar dan ook echt alles… niet alleen voor de kinderen of het huis, maar ook als je als vrouw zijnde naar de kapper of manicure gaat, moet je je hand min of meer ophouden. Ook als je als vrouw 100x meer verdient, mag je niks betalen. Barbara zei dat ze dat echt geweldig vindt… ik dacht alleen maar…dan ben ik continu afhankelijk en ben ik een soort eigendom ofzo… niet helemaal mijn ding ;)

Na het eten gingen we terug richting de dependance van Katalemwa, daar vlakbij zat een hotel, waar we zouden slapen. Echt een prima kamer, 2-persoonsbed, warm water en een echt toilet! Ik ben lekker gaan lezen en relaxen, want het was toch wel echt een heftige dag… Ik wist nog niet wat mijn kamer zou gaan kosten, maar ik dacht dat hoor ik morgen wel…

Woensdag 27 juli

Vanochtend zouden we om 9.00 uur vertrekken, dat was duidelijk weer Afrikaans 9 uur. Ik was redelijk vroeg wakker en ging kijken of ik ergens misschien wat eten kon vinden. Ik kreeg een omelet en een kopje thee aangeboden, helemaal prima! Toen zag ik dat de auto er niet was, dus in ieder geval de chauffeur had waarschijnlijk ergens anders geslapen. Toen ik mijn omelet had, kwam Rodney inderdaad weer aanrijden. Het blijk dat hij en de 3 therapeuten bij de dependance hadden geslapen, daar zijn alleen geen kamers, dus ik vraag me af waarop ze hebben geslapen…

Ik moest natuurlijk mijn kamer nog afrekenen, en ik had er van tevoren niet helemaal rekening mee gehouden een kamer te moeten betalen, dus ik hoopte maar dat ik genoeg bij me had… Bleek mijn kamer inclusief ontbijt nog geen €15,- te zijn… Nou dat had ik nog wel bij me ;)

We zijn daarna naar de dependance gegaan, maar de therapeuten bleken aan het werk en dus konden we niet vertrekken. Samen met Barbara en Rodney ben ik bij een plaatselijk restaurant gaan ontbijten. Als je dan ziet wat zij als ontbijt wegwerken…Matoke, of rijst, en dan een enorm bord vol, wat ik als avondeten zelfs niet eens weg krijg! Ik nam een vertrouwde chapati met suiker. Natuurlijk zaten ze me weer gek aan te kijken en moesten ze er een beetje om lachen, maar ik heb ervan genoten.

We zijn teruggegaan naar de dependance, en uiteindelijk vertrokken we om 11.00 uur. Weer met z’n 5-en op de achterbank… Vandaag stonden een aantal huisbezoeken op het programma, wat ik natuurlijk wel bijzonder vond om de binnenlanden in te gaan en verschillende mensen te bezoeken. Het begon goed…Eerste kindje en moeder waren namelijk niet thuis en niemand wist waar ze waren. Het tweede kindje waar we naar toe gingen bleek overleden te zijn. Doordat communicatiemiddelen natuurlijk erg beperkt zijn, hadden ze geen mogelijkheid gehad om Katalemwa hierover in te lichten. Bij het derde kindje bleek alles gelukkig goed te gaan. De vorige keer bij het huisbezoek (bijna 3mnd geleden) bleken ze begonnen te zijn met een loopbrug te maken van takken voor het jongetje, die zouden ze nu af maken.Alleen was er iets niet aanwezig en dus werd het uitgesteld voor een volgend bezoek…

Hierna gingen we door naar een school, hier zat jongen die spastisch is, maar het verder super goed doet. Ik vond het ontzettend leuk een echte Oegandese school te zien, hoe de klassen daar zijn. De kinderen vonden het ook erg bijzonder om mij te zien volgens mij, ze kwamen echt stiekem naar buiten, gingen voor de ramen hangen om mij te zien.

Ik kon daar gelukkig echt even genieten. Voor de jongen zijn de maten opgenomen om een rolstoel te gaan maken, zodat hij zich makkelijker kan redden. De volgende keer (helaas waarschijnlijk pas over 2-3maanden) nemen ze die mee voor hem. Als laatste gingen we naar een moeder die alleenstaand is. Zij heeft twee kinderen die beiden geboren zijn met een open rug en een waterhoofd. Hoe heftig voor die vrouw. Beide kinderen zijn gelukkig geopereerd aan het waterhoofd. Er is de mogelijkheid om een operatie op afbetaling te laten doen, dat heeft zij gedaan. Zo’n operatie kost omgerekend ongeveer 300 euro, het afbetalen mag ze zo lang over doen als nodig, zolang ze maar blijft betalen. Maar mevrouw heeft dit niet kunnen doen, omdat ze geen geld meer had. Het jongste kindje gaat het redelijk goed mee, ondanks dat hij heftige hoofdpijn heeft, doet hij het goed op school en vindt hij het leuk. Zijn zus gaat het helaas minder goed mee. Haar waterhoofd is minder ernstig, maar haar open rug daarentegen erger. Hierdoor voelt ze haar onderlijf amper en heeft ze ernstige doorzit plekken. Deze plekken worden steeds erger en de wonden dieper. Je ziet dat het meisje zich niet goed voelt, en je weet dat ze op den duur een sepsis gaat ontwikkelen door de wonden die ze heeft… en zonder hulp gaat ze dat niet overleven. Ze moet eigenlijk naar het ziekenhuis, maar omdat de vrouw de operaties niet kon afbetalen, durft ze niet naar het ziekenhuis. Dit was weer zo’n moment dat je niet zo goed weet wat je moet doen… je staat daar echt in een tweestrijd, het liefst zou je haar geld geven om naar het ziekenhuis te kunnen gaan, maar tegelijk weet ik dat alle kinderen die ik gisteren gezien heb ook geld nodig hebben. Ik had besloten het later over haar situatie te hebben, om te kijken of we misschien iets kunnen betekenen voor haar.

Na dit bezoek hebben we een therapeut van de dependance weer afgezet en gingen we langzaamaan richting Kampala, het was nog ongeveer 2,5 uur rijden en onderweg zouden we een paar stops maken zodat er eten ingeslagen kon worden. Het eten is namelijk buiten Kampala een stuk goedkoper en ondertussen een lege pick-up past veel in.

We stopten onderweg bij het pepsi-dorp, zo heb ik het omgedoopt… Er wordt daar veel eten aan de straat verkocht, zodra je daar stopt heb je direct 15 mensen om je auto heen hangen. Ik had eerst niet door dat we zouden stoppen, en ik deed mijn raam naar beneden om een foto te maken, toen zeiden 3 mensen in de auto direct: doe je raam dicht! Hihi en daarna snapte ik ook direct waarom :P

Even later zijn we ook nog gestopt bij een groentemarktje aan de grote weg, waar ik ook nog even wat groente en fruit heb gehaald. 3 avocado’s voor 26 cent… je zou bijna een koffer vol meenemen!

Onderweg kreeg ik het met 1 van de therapeuten nog over wat dingen die ik gezien had en hoe dat qua cultuur is. Eén ding begreep ik wel, maar vond ik toch ook wel even heftig en moeilijk (lang verhaal voordat ik tot de clou kom...) We kregen het namelijk over studie en ik was nieuwsgierig hoelang je hier moet studeren om arts te worden. Om gewoon arts te zijn en te mogen werken, ben je na 5 jaar klaar. Voor een aantal specialisaties moet je nog 3 jaar extra, maar dat geldt lang niet voor alle. Dus ik vertelde dat je in Nederland minimaal 10 jaar moet, en soms nog langer, afhankelijk van welke specialisatie je gaat doen. Hij was echt zwaar verbaasd. Daarna vroeg hij hoelang je erover doet om dierenarts te worden, dus ik zei dat mijn opleiding 6 jaar duurt en dat ik dan eventueel nog kan gaan specialiseren bijvoorbeeld om chirurg te worden en dat dat minimaal nog 4 jaar duurt. Hij was best een beetje perplex. Vervolgens kwam het er op neer dat hij dierenarts zijn verspilling vindt, een dier is een ding in deze cultuur, een hond is een ding en (dat ik een hond een hij noemde, dat kon gewoon niet…voor hun is het een het. Dat ik aangaf dat hij toch echt mannelijke geslachtsdelen had, maakte daar geen verschil in, telkens als ik hij zei, werd ik verbeterd in het, wat ik daarna weer verbeterde naar een hij… uiteindelijk zei de therapeut, ok ik zal accepteren dat jij het een hij noemt). Een hond in huis, dat is ronduit smerig, dat je ze aait…dat is echt heel vies, en dat wij geld uitgeven aan een hond voor medische doeleinden, dat was echt verspilling van geld. Dat ik een operatie liet doen bij mijn kat…hij lachte me midden in mijn gezicht uit… Ergens begrijp ik het vanuit hun oogpunt, want er is hier lang niet voldoende geld om de mensen zorg te bieden, er gaan elke dag mensen dood door geld te kort. Maar toch vond ik het moeilijk te horen dat hij daar zo in hard in was tegen mij, zij kunnen zich totaal niet voorstellen hoe ons land en onze cultuur is. Maar wat ik dan weer een beetje lastig vond is dat ze er ook absoluut geen moeite voor doen om het zich voor te kunnen stellen. Misschien is dat lastiger vanuit hun positie naar onze positie dan andersom, maar een blijk van proberen had ik wel prettig gevonden.

Om 17.00 uur was ik terug bij het huis, ik moet zeggen dat ik ontzettend blij ben dat ik mee ben gegaan, maar dat ik het toch best wel heftig vond en dat ik sommige dingen echt wel meeneem en lastig vind om het zomaar een plekje te geven.

Donderdag 28 juli

De therapie was een beetje drama vanochtend, er kwam namelijk de hele ochtend maar 1 moeder met haar kindje. Olive en ik zijn nog wel gaan kijken waar de rest was en vroegen of ze kwamen, maar verder kwam niemand opdagen… tja dan is het uiteindelijk ook een beetje eigen verantwoordelijkheid, de moeders weten als het goed is waarom ze er zijn en ben ik geen oppas.

Olive vroeg hoe de outreach was geweest, dus ik gaf een korte samenvatting. De manier waarop ik het vertelde zoals ik het dus zag deed haar wel wat, terwijl het voor haar iets is waar ze vaak mee te maken krijgen. Waarschijnlijk heeft ze het nog nooit vanuit een westers oogpunt gehoord. Ik heb haar ook over ons laatste huisbezoek verteld en zij gaat actie ondernemen om haar naar Katalemwa te halen, zodat haar wonden in ieder geval verzorgd gaan worden.

Na de lunch werd het gelukkig leuker, we zijn memorie gaan spelen en het blijven volhouden en duidelijk maken dat ze niet mogen spieken heeft echt geholpen! Ze vinden het leuk om het te spelen en ze begrijpen het ook, ik heb ze geleerd dat het super goed is als iemand 2 dezelfde heeft, dus het is ook echt even een applausje en glimlachjes als iemand een setje gevonden heeft! Erg leuk om te zien dat er toch echt vooruitgang is geweest. Een jongen ben ik gaan leren schrijven een paar weken terug, en het is nog geen groot succes, het zal geen schrijver worden, maar sommige woorden kan hij echt en de letters ook naar de goede kant. Het ging met mini stapjes, maar als je het verschil ziet tussen een paar weken terug en nu, maakt dat me toch wel blij!

Als laatste zijn we gaan voetballen, even lekker hun energie kwijt. Morgen is alweer mijn laatste dag op het project, die tijd is toch wel echt voorbijgevlogen!